Kulturni giganti | Jugoslovenska kinoteka

Tu negde na Dorćolu krije se jedan gigant. Ne samo po svojoj veličini. Tu negde kod Etnografskog i Pedagoškog muzeja, Kolarčeve zadužbine i Beogradske filharmonije zauzela je svoje mesto. Jedna jedina – Jugoslovenska kinoteka.

 

Godina 1896. je bila značajna za srpsku prestonicu. Naime, baš tada, Beograd je bio filmski epicentar, postavši deo liste ne samo balkanskih, već i evropskih zemalja koje su dobile kinematograf pa je na opšte oduševljenje građana prikazana prva filmska projekcija. Danas, u samom Muzeju jugoslovenske kinoteke se održavaju redovne projekcije, a na godišnjem nivou se prikaže čak oko 1000 filmova, od kojih 100 do 150 u saradnji sa ambasadama, festivalima i inostranim kulturnim centrima.

Osnovana je daleke 1949. godine i do dana-današnjeg predstavlja srpsku ustanovu kulture i centralnu ustanovu za zaštitu kulturnih dobara odnosno filmske građe. Par godina kasnije, uzimajući u obzir koliki značaj naša kullturna dobra imaju za celo društvo otvoren je i istoimeni Muzej u Kosovskoj ulici uz čije programe su odrasle mnoge generacije filmofila. Sada, u neobičnom i neodoljivom ambijentu u Uzun Mirkovoj 1 nalaze se bioskopske sale, stalna muzejska postavka, biblioteka i direkcija Kinoteke.

Međutim, čini se da najveću vrednost Kinoteke (i ono zbog čega je, između ostalog, ona i prepoznatljiva) ima fantastična kolekcija filmova. Celokupan fond sadrži više od 100 hiljada kopija naših omiljenih ostvarenja sedme umetnosti. Ono što je dragocenije jeste činjenica da se među tim kopijama nalaze unikate za koje se dugo smatralo da su izgubljeni. Poseban ponos se odnosi na momenat da se najstariji sačuvani film sniman u Srbiji čuva u Kinoteci i to iz 1904. godine – Krunisanje kralja Petra Prvog Karađorđevića, a njemu se pridružuje i prvi srpsski igrani film iz 1911. godine – Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa.

Ono najslađe se ipak nalazi u prizemlju ove riznice kulturnog blaga. Baš tu kod ulaza u Beogradsku filharmoniju nalaze se nama omiljeni legati filmskih umetnika: Pavla Vuisića, Milene Dravić i Dragana Nikolića, Ružice Sokić, Ljubiše Samardžića, Veljka Despotovića i drugih. Pored toga, u samoj biblioteci se nalazi preko 10.000 scenarija, 22.000 knjiga, filmskih kataloga, časopisa i dijalog lista.

Zašto bi ovo mesto trebalo da se nađe na vašoj umetničkoj mapi je stvar opšte kulture. Ne samo što ćete naučiti i videti nešto novo, već ćete u potpunosti doživeti filmsku čaroliju zbog koje se i danas veoma ponosimo.

 

Izvor fotografija:

Arhiva Jugoslovenske kinoteke i wikipedia.com