Kulturni giganti | Zadužbina Ilije M. Kolarca

Godina, decenija i vek u kojima živimo nam ne pružaju u potpunosti uvid u to koliko je naša istorija bila burna, prožeta događajima koji retki pamte, ali koja nam je ostavila u amanet mnogo toga vrednog. Ono čime se mi kao nacija možemo pohvaliti jesu pojedinci koji su zadužili kulturu jednog naroda na način koji niko drugi nije mogao.

Jedan od tih, čije su zasluge možda malo zaboravljene, ali bez kojeg Srbija i Beograd ne bi bili danas to što jesu jeste upravo Ilija Milosavljević Kolarac (1800 – 1878). Njegovi savremenici su, između ostalog, govorili da je umeo “da stvori novac i na kamenu“.

Zadužbina Ilije M. Kolarca na Studentskom trgu važi za entitet koji spaja kulturu i umetnost u jedno. Epicentar svega onog uzvišenog i inteligentnog danas predstavlja spomenik kulture. Iliju su istovremeno smatrali čuvarem srpske kulture, književnim mecenom i vizionarem mekog srca.

Poticao je iz poznate zanatlijske porodice koja je živela za rad, umeće i poštenje. Ilija je od malih nogu razumeo korake u trgovini, a posle burnih ratnih godina vratio se u Beograd i počeo da uči baš taj zanat. Ljubav ga je inspirisala, a uz Sinđeliju ćerku poznatog trgovca Milutina Radovanovića, uspeo je da ostvari svoj san i otvori dućan što je u to vreme predstavljalo značajan događaj. Nakon toga, seli se u Pančevo i uspeva da svojim razrađenim i pažljivim pristupom razvije trgovinske puteve i uspostavi kvalitetnu saradnju sa Austrougarskom. Ubrzo je postao jedan od najbogatijih trgovaca hranom u Evropi!

 

 

,,Ostvario mu se dečački san. Zadužbina Ilije M. Kolarca počela je da se zida daleke 1929. godine kao objekat u dvorištu, odnosno na placu ovog velikog vizionara. Konačno je završena 1932. godine i ubrzo postala centar kulture i umetnosti.ʻʻ

 

Nakon prerane Sinđelijine smrti, oprhvan tugom i nedostajanjem, odlučio je da na vreme u amanet uradi korisnu stvar. S obzirom na to da nisu imali dece, svoje bogatstvo je testamentom ostavio za razvoj srpske prosvete, odnosno za osnivanje Beogradskog univerziteta i Književnog fonda “Ilija M. Kolarac“. Vođen devizom ‘Sve narodu i za narod‘ srpsku kulturu i obrazovanje je doveo na najviši mogući nivo, a sve zahvaljujući svojoj nesebičnosti i višem cilju. Danas, Kolarčeva zadužbina je nesumnjivo eminentna ustanova koja svoj bogat sadržaj konstantno dopunjuje i obogaćuje. Veliki broj predavanja, koncerata, radionica, bioskopskih projekcija su samo delić onoga što Zadužbina nudi svojim ljubiteljima, a smatra se da Velika dvorana predstavlja jedno od omiljenih mesta koje svetski poznati umetnici biraju kako bi u njoj održali svoje performanse, upravo zbog momenta akustike i neobičnog, a uzvišenog enterijera.

Po čemu vi pamtite Iliju Kolarca i na koji način vam je istoimena Zadužbina pomogla u obrazovanju i kulturnom osvešćivanju?

 

Izvor fotografija:

Wikipedia.com